Najwyższy CZAS! By skończyć z lechickim zakłamywaniem historii. Część 3. Polemika z artykułem „Polacy potomkami Ariów” Mariusza Kowalskiego

Recenzowany artykuł, mimo iż ma charakter publicystyczny, zawiera kilka rażących błędów, które zdecydowaliśmy się wskazać i skomentować. Wszystkie fragmenty tekstu Mariusza Kowalskiego wykorzystano na mocy prawa cytatu. Niniejsza rozprawa nie odpowiada na wszystkie kwestie postawione w artykule, gdyż wymagałoby to zaangażowania kilku specjalistów różnych dyscyplin naukowych.

Najważniejszym zarzutem, jaki czynimy pod adresem autora tekstu jest pisanie swojego wywodu pod określoną tezę, co w przypadku pracownika naukowego (Mariusz Kowalski jest doktorem habilitowanym, specjalistą w zakresie geografii historycznej, członek m.in. Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, jest czynem kompromitującym. Powinno się od takiej osoby wymagać stawiania rzetelnych hipotez, zawierających wyważony punkt widzenia.

Autor zaczyna od wywodu na temat najnowszych badań genetycznych, które w połączeniu z niedawnymi odkryciami archeologicznymi sprzyjają powstawaniu nowych koncepcji dotyczących dziejów cywilizacji. Słusznie w tym miejscu M. Kowalski zauważa, że winny powstawać koncepcje. Rzeczywistość pokazuje jednak, że do owych odkryć genetycznych i archeologicznych, dorabiany jest niepotrzebnie ferment patriotyczny, który staje się głównym argumentem dla zwolenników fantazmatu Wielkiej Lechii. Nie zauważa natomiast, że te nowe badania i powstanie nowych koncepcji nie obalają twierdzeń wypracowanych przez blisko dwustuletnią pracę, nie tylko polskich naukowców, którym nowe badania i koncepcje są doskonale znane.

W dalszej części M. Kowalski pisze m.in.:

Scytowie i Sarmaci, uważani za ludy irańskie (zbieżność nazw Iran – Airan nie jest przypadkowa) byli częścią ludu Ariów, która pozostała na Wielkim Stepie. Nasze związki z Sarmatami w które wierzyła szlachta Rzeczypospolitej, znajdują obecnie potwierdzenie. Tym bardziej iż wśród ludów sarmackich zamieszkujących Wielki Step wymieniani byli przez starożytnych kronikarzy m.in. Serbowie i Chorwaci, którzy nieco później, ale jeszcze przed pojawieniem się na Bałkanach (i nad Łabą) zamieszkiwali prawdopodobnie południe dzisiejszej Polski.

Faktycznie Scytowie i Sarmaci są ludami irańskimi. Jednak Iran w staroirańskim to „ARJAN”. Ponadto Serbowie i Chorwaci, oprócz południa dzisiejszej Polski zamieszkiwali również Łużyce – stąd występująca w historiografii nazwa Serbołużyce. Z kolei Scytowie i Sarmaci to mit założycielski szlachty, popularyzowany przez nią samą m.in. w pismach okresu humanizmu, baroku czy romantyzmu, w licznych zabytkach „silva rerum” tworzonych w szlacheckich dworach. Chciano w tej sposób wskazać starożytność swojego państwa względem innych tworów państwowych oraz uzasadnić nadrzędną rolę szlachty i jej znaczenie. Były to pisma mocno związane z polityką, niż z rodzącą się w czasach nowożytnych République des Lettres (republiki uczonych, republiki listów, opartej na wymianie korespondencji pomiędzy intelektualistami europejskimi). Ma się to nijak w stosunku do ostatnich odkryć archeologicznych. Jak podają badania archeologiczne ze śladów scytyjskich znaleziono na obszarze dzisiejszej Polski około ośmiu grotów strzał typu scytyjskiego (zob. m. in.  P. Słupecki, Krak i Wanda przed Kadłubkiem, w czasach Kadłubka, u Kadłubka i po Kadłubku, Onus Athlanteum, t. XXV (LXXXI): Studia nad Kroniką biskupa Wincentego, red. A. Dąbrówka, W. Wojtowicz, Warszawa 2009).

To zbyt mało, aby mówić, że Scytowie najechali na ziemie polski i tutaj koczowali. Zwłaszcza, że podobnymi wyrobami posługiwali się Trakowie, Ilirowie i plemiona naddunajskie. Przejęli bowiem oni technikę ich wykonywania. Swoją drogą, taka wielka grupa ludów i pozostawiła jedynie osiem grotów?

Cechą genetyczną wyróżniającą pra-Ariów, obecną dziś zarówno w Europie Wschodniej, Azji Środkowej, jak i Indiach, jest haplogrupa y-dna R1a. Tymczasem cechą charakterystyczną mieszkańców Europy Zachodniej jest haplogrupa y-dna R1b. Obie haplogrupy y-dna […] wywodzą się co prawda od wspólnego przodka, jednak żył on 20-30 tys. lat temu. Część badaczy uważa również, że wyodrębnienie obu haplogrup nastąpiło na południu Syberii, gdzieś w okolicach Ałtaju. Oznacza to, że ich nosiciele odbyli najpierw wędrówkę w kierunku zachodnim, by zwiąć udział w zasiedleniu Europy. Nosiciele R1b (amerykański badacz rosyjskiego pochodzenia Anatole Klyosov nazywa ich Arabami) dotarli przede wszystkim do Europy Zachodniej [...]

Badacz, o którym wspomina autor – A. Klyosov zajmuje się głównie chemią fizyczną i biotechnologią. Jego prace genetyczne o DNA Rosjan i Słowian są krytykowane przez środowisko naukowe, zwłaszcza rosyjskie. Przecież badania te, prowadzone są głównie na współczesnych ludziach. Wykazują jedynie, że osoba posiadająca dany gen pochodzi w linii męskiej od wspólnego przodka. Wyniki badań wskazują, że jesteśmy bezpośrednimi potomkami pierwszych „homo sapiens”. Nic więcej. Na podstawie genu nie da się ustalić cech etnicznych, co podkreślają zarówno archeologowie jak i sami genetycy. W przypadku badań archeologicznych należy również badać dna kopalne, czyli pozostałości szkieletów określonych plemion. Badania te, dają z kolei jedynie poszlaki, że w danym miejscu żyła dana grupa genetyczna. Określa ona, czy w danych liniach genetycznych nastąpiła ich kontynuacja bądź dyskontynuacja.

Genetyka nie kreuje etnosu ani języka, jak postuluje to autor tekstu. M. Kowalski mieszając dane genetyczne, zwłaszcza haplogrupy, dopasowując je do swoich teorii o Ariach, neguje przy tym ustalenia historyczno-archeologiczne. Pomija przy tym badania polskich genetyków, m.in. Janusza Piontka, Tomasza Grzybowskiego czy badaczkę DNA kopalnego Annę Juras, które są najważniejsze dla naszych ziem.

Zgadzając się co do Arbinów, nie można jednak odrzucić hipotezy, iż podobnie było z Arainami. Początkowo posługiwali się najprawdopodobniej językiem zbliżonym do pierwotnego języka Arbinów, który moglibyśmy zaliczyć do rodziny ałtajskiej (razem z tureckimi i mongolskimi). Do dziś niektóre ludy tureckojęzyczne (m.in. Kirgizi i Ałtajczycy) charakteryzują się dużym udziałem haplogrupy R1a (a więc w dużej części wciąż są Arainami). Oznaczać by to musiało, iż ci Arainowie, którzy weszli w skład ludu Ariów, językiem indoeuropejskim zaczęli porozumiewać się dopiero po przybyciu do Europy. Można to bardzo dobrze dopasować do teorii anatolijskiego pochodzenia tej mowy.

Haplogrupy nie mają związki z językiem czy kulturą materialną. Wszystkie te elementy potrafią się zmieniać niezależnie od siebie. Niech za przykład posłuży współczesne społeczeństwo Stanów Zjednoczonych, gdzie Afrykanie, Azjaci, Latynosi, a również ludność rdzenna używa jednego wspólnego języka, jakim jest angielski i tworzy jedną kulturę materialną. Wiele podobnych przykładów przejmowania przez grupy etniczne obcych języków czy kultur znamy z historii – choćby procesy hellenizacji, romanizacji czy arabizacji. W każdym z tych przypadków język i kultura zmieniały się, natomiast pula genowa pozostawała praktycznie niezmieniona, z wyjątkiem możliwych mutacji, które nie wypływały z języka i kultury, ani na język i kulturę. M. Kowalski nie chce tego zrozumieć. Woli tworzyć swoje peany na cześć ułamkowych ustaleń, z których nie można wyciągnąć żadnych wiążących wniosków.

Dużą wątpliwość wzbudza również mapa dołączona do artykułu M. Kowalskiego. Podpis pod ilustracją brzmi następująco: Migracje ludów w rejonie Morza Śródziemnego i Azji Zachodniej na podstawie analizy ich DNA. Pytanie, jakie tutaj stawiamy brzmi: jak ma się ona do artykułu? Co ona ma przedstawiać czytelnikowi? Obie grupy r1a i r1b pochodzą od haplogrupy R, która została zidentyfikowana w szczątkach sprzed 24 tysięcy lat. Mutacje r1a i r1b narodziły się w stepach Eurazji na obszaru od Morza Kaspijskiego, przez Jezioro Aralskie i dzisiejszą Nizinę Turańską, aż do gór Ałtaju. Kluczowa dla tekstu M. Kowalskiego haplogrupa r1a z tychże rejonów rozprzestrzeniła się w dwóch kierunkach – ku Europie środkowej oraz ku wyżynom irańskim i Indiom (najprawdopodobniej dwoma drogami przez Kaukaz i Hindukusz. R1b rozprzestrzeniała się przez Azję Mniejszą i Bałkany oraz przez stepy euroazjatyckie, z niej powstają również mutacje celtyckie. Ze sporządzanych przez genetyków map możemy zauważyć, że trasa migracji haplogrup r1a i r1b w wielu przypadkach się pokrywa. Ludność mieszała się w czasie najstarszych migracji. Autor nie weryfikuje również powstania kolejnych mutacji genetycznych i subklad, co zaciemnia obraz wędrówek i powstania nowych grup genetycznych, które tylko w części posiadają wspólnego przodka r1a. Obie mutacje, r1a i r1b występowały na ziemiach polskich. Najstarsza natomiast jednoznacznie identyfikowana ze słowiańską kultura archeologiczna, tzw. kultura praska pojawia się na ziemiach polskich około wieku VI n.e. Zastępuje ona kulturę przeworską oraz wielbarską jako kultura napływowa. Dowodzą tego różnice w zabytkach archeologicznych m.in. w technice produkowania ceramiki oraz w ilości zabytków metalowych, które w kulturze praskiej występują w niewielkich ilościach. Kultura praska od swojego pojawienia się występuje i rozwija się aż do czasów historycznych, tzn., takich, z których posiadamy źródła pisane. Na terenach, które ona obejmuje i tworzących się strukturach słowiańskich informuje na przełomie VIII i IX wieku tzw. Geograf Bawarski. A żaden, nawet najbardziej skrajnie zagorzały zwolennik teorii allochtonicznej nie uważa, że ziemie polskie przed przybyciem Słowian około IV-VI wieku były pustką osadniczą, a tereny te były w ogóle niezamieszkane. Świadczą o tym liczne kultury i znaleziska archeologiczne, które są wydobywane w ramach prac powierzchniowych. Pogląd ten, że przed rokiem 966 i Mieszkiem ziemie polskie były prapuszczą, próbują wmówić badaczom i osobom postronnym skrajni zwolennicy teorii autochtonicznej. Do skrajnego autochtonizmu Słowian wpisuje się tekst M. Kowalskiego, zresztą poparty na badaniach A. Klyosova, który wskazał, słusznie zresztą narodzenie się haplogrup R w stepach Azji, które miały przedostać się migracjami do Europy. Potem w jego poglądach następuje absurdalna teza, że ponownie ludność ta wróciła do stepów euroazjatyckich, Chin i Indii. Stąd wyrosła okładka numeru tygodnika „Najwyższy CZAS!” w którym znalazł się artykuł M. Kowalskiego.

Bezpośredni potomkowie europejskich Ariów-Słowian, czyli my, Polacy, dobrowolnie przyjęliśmy cywilizację łacińską i uczyniliśmy z niej podstawę swego rozwoju, bez wątpienia dodając do niej również pewne nowe elementy. Mimo to zawsze byliśmy uważani za gorszą część Europy. Być może dla tego, iż nasze pochodzenie od Ariów poszło w zapomnienie (pochodzenie to próbowali natomiast przywłaszczyć sobie inni) lub dlatego, że pochodząc od Ariów, byliśmy po prostu inii niż romańsko-celtycko-germańsko-baskijscy mieszkańcy Europy Zachodniej.

Po pierwsze, co do różności, byli oni odmienni kulturowo, co można wysnuć na podstawie znalezisk archeologicznych. Dorabianie do tego genetyki, zwłaszcza w taki sposób, w jaki to czyni autor tekstu jest po prostu propagowaniem rasistowskich koncepcji. M. Kowalski nie zauważa, że około 15 procent Polaków posiada haplogrupę r1b. To znaczy, że oni nie są Polakami? Haplogrupę r1a, którą M. Kowalski uważa za aryjską czy prapolską posiadają choćby ludy ugrofińskie, np. Węgrzy, którzy Słowianami nie są. Natomiast Bułgarzy, lud słowiański, ową haplogrupę r1a posiada w mniejszej ilości niż współcześni Ukraińcy czy współcześni Polacy. Są to bardzo dobre przykłady, że mutacje genowe nie odpowiadają za tworzenie etniczności a tym bardziej nie są tożsame z kulturą i językiem. Etnos jest niezależny od genetyki – to zdanie trzeba powtarzać jak mantrę, bowiem nawet genetycy polscy jasno to formułują. Poza tym w całym artykule autor powołuje się na A. Klyosova, nie zdając sobie sprawy, że są polskie badania genetyczne – Tomasza Grzybowskiego i Anny Juras, które nie wkraczają na pole rasistowskie.

Po drugie, o Ariach nie wiemy tak naprawdę zbyt dużo. Herodot określa ich Scytami i Sarmatami, nie wiedząc jednak, co to za lud, a raczej grupa ludów, które miały podobny rozwój, struktury i etc. W ogóle M. Kowalski nie bierze pod uwagę, że Herodot mógł się po prostu mylić...

Autor kończy tekst następującymi słowami:

Nie jesteśmy „uboższymi krewnymi”, lecz nową cywilizacją w twórczy sposób adaptująca dorobek cywilizacji łacińskiej. Nie musimy naśladować Francuzów, Niemców czy Włochów (szczególnie w ich dzisiejszym stanie) – jak wmawiają nam różni „oświeceni” doradcy. Mamy inne pochodzenie i jesteśmy na zupełnie innym etapie rozwoju […] Bądźmy sobą, pamiętając o naszych dumnych przodkach Arianach-Słowianach oraz podtrzymując i wzbogacając kolejną cywilizację, jaka przy naszym udziale tworzy się w łańcuchu rozwoju kultury europejskiej. Bo stara Europa przechodzi do historii.

Cóż, widocznie M. Kowalski chce poprzez genetykę uzasadniać dawność i wielkość Polaków. Przecież jest to budowanie teorii rasistowskiej! Przynosi to bardzo złe skojarzenia i konotacje do jednego z najbardziej zbrodniczych systemów politycznych i prawnych. Podporządkował on wysiłki naukowe pod najbardziej zwulgaryzowane teorie rasistowskie i genetyczne z eugeniką na czele! Taki sens przynosi nie tylko zakończenie, ale też kilka innych sformułowań pojawiających się w tekście, z których wynika, że teraz to Polska i Polacy mają być rasą dominującą w ramach naprawy krzywd wyrządzonych przez germańszczyznę. Naród, który padł ofiarą tych wulgarnych teorii, teraz sam ma się do nich odwoływać? Totalny absurd! Oczywiście jest to subiektywne odczucie autorów tego wpisu. Nie zarzucamy i zarzucać nie mamy zamiaru M. Kowalskiemu, że jest związany w jakikolwiek sposób z haniebnymi dla ludzkości teoriami naukowymi o podłożu rasistowskim. Jednak kilka sformułowań, jakie w tym tekście się pojawiają, być może niefortunnie, być może także użyte w błędny sposób, mogą przynosić obawy, że tekst właśnie zostanie zrozumiany w taki sposób przez czytelnika, który nie posiada odpowiedniej wrażliwości i wyczucia oraz kompetencji poznawczych, dotyczących tych kwestii.

Autor nie pamięta również, że my, naród polski, nie mamy czego się wstydzić przed Europą Zachodnią. Zwłaszcza w kwestii obyczajów czy tolerancji. Zwłaszcza tej ostatniej cechy. Niestety próbuje wmówić się nam nietolerancję czy ksenofobię. Na zachodzie płonęły stosy, a w tym czasie Rzeczpospolita była ostoją wolności. Można wymienić tutaj jeszcze wiele przykładów, ale nie widzimy w tym większego sensu, bo i tak zostaną one w prostacki sposób podważone, zarzucając nam „pruskie wykształcenie”, udział w spisku Niemiec i Watykanu i tymże podobnych frazesów a równie jałowych, co wysnuwane przez zwolenników teorii lechickiej argumenty. 

Dodajmy, że zamieszczone w artykule fotografie z rekonstrukcji ubiorów Słowian, nie współgrają z tym, co pisze Autor. 

Przekonanego w swoje wymysły (dostosowane zresztą do obecnej sytuacji politycznej), nakłonić do racjonalnych argumentów po prostu się nie da. Czy jest to już oznaka szaleństwa i sekciarstwa? Alarmistyczny ton tego i innych wpisów z cyklu „Najwyższy CZAS!" niech nie zniechęca czytelników. Otóż w układance pod nazwą Wielka Lechia, tego tworu, który w swej początkowej fazie był śmieszny, obecnie rozrasta się do rozmiaru pełnoprawnej, przynajmniej dla jej wyznawców, teorii naukowej. Wychodzi ona z blogów i filmów z internetowych śmietników na całkowite nowe poziomy ekspansji i recepcji poprzez nie tyle książki, co czasopismo, przez które część osób, nie zainteresowanych rzetelną nauką, czerpią wiedzę o nowych osiągnięciach badawczych, co jest bardzo niebezpieczne, nie dla samej nauki, ale dla rozwoju intelektualnego i kulturalnego naszego narodu.

Acolitus et Doctore