„Nie wiem, o czym mówię i nie wiem, co jest po czym”. Polemika z metodami badawczymi Janusza Bieszka

Widząc, jakie zamieszanie wywołuje sprawa fantazmatu Wielkiej Lechii, postanowiłem bliżej przyjrzeć się temu fenomenowi, jego podstawom naukowym i argumentom, jakie używają osoby związane z tym nurtem. Na samym początku chciałem zrecenzować książkę Janusza Bieszka „Słowiańscy królowie Lechii. Polska starożytna”, która ukazała się nakładem, zacnego niegdyś, wydawnictwa BELLONA.

Nim udałem się do księgarni po zakup książki, postanowiłem dla własnego rozeznania sprawdzić, kim jest autor książki. W internecie natrafiłem na kilka wywiadów z J. Bieszkiem, jeden szczególnie mnie zainteresował:

To druga część rozmowy w ramach cyklu audycji „Przebiegunowani”, radia Islanders. Po wysłuchaniu tego, co opowiadał tam autor książki postanowiłem zrezygnować z jej zakupu, zdając sobie sprawę, że pełna myśl autora została zawarta w niej właśnie (szkoda tych 30 zł), a zająć się poszczególnymi fragmentami wypowiedzi J. Bieszka, pokazując, w jaki sposób on posługuje się argumentami i metodami badawczymi.

Odnoszę się tylko do kilku kwestii z całości nagrania, ponieważ w kwestiach archeologicznych nie czuję się kompetentny. To zaczynamy.

4.52–5.27 [minuty na nagraniu]: Przede wszystkim podstawowa rzecz: kręgosłupem ten książki jest kronika Prokosza, uznana oczywiście przez zaborcę niemieckiego i austriackiego za fałszywą. Potwierdzał to skwapliwie nasz pseudonaukowiec Lelewel, który był Austriakiem […] spolszczył się i był opłacany przez Niemców i Austriaków [...].

Są to kompletne niedorzeczności, które opowiada rozmówca audycji. Po pierwsze, kronika Prokosza, którą wskazuje J. Bieszk, jest oczywistym fałszerstwem znanego w Rzeczpospolitej Przybysława Dyjamentowskiego, który zaczynał swoją karierę od fabrykowania genealogii rodowych. Nie od dziś wiadomo, że czasy oświecenia, oświeceniem nie było i wszelkiej maści wynalazki, fałszerstwa kronik i inne podobne rzeczy, np. poglądy i idee religijne były bardzie zacofane niż te, które znamy ze średniowiecza, nazwane błędnie ciemnymi wiekami. Otóż tymi ciemnymi wiekami był okres oświecenia. Idea filozofów na tronie, powstanie propagandy na rzecz dynastii rządzących i konkretnych państw było na porządku dziennym. Zwłaszcza tej, która odrzucała dorobek chrześcijaństwa na rzecz zmyślonych długich dziejów przedchrześcijańskich.

Później owe wymysły nazywały się w XIX i XX wieku dumnie panslawizmem, czego przykładem wręcz dobitnym jest fałszerstwo posągu Światowida, wplecenie tej idei do polityki Imperium Rosji Carskiej, która przecież z papistami nie wiele miała wspólnego. Niestety wiedza i krytyka źródłowa pod koniec XVIII i początku XIX wieku jeszcze nie pozwalała na to, aby można było jednoznacznie określić autentyczność tego typu źródła. Mimo że podwaliny pod nowoczesną krytykę źródłoznawczą dał w XV wieku Lorenzo Valla wykazując, że tzw. Donacja Konstantyna to ewidentne fałszerstwo. Zresztą nawet dzisiejsi badacze mają problem z ustaleniem prawdziwości czy też nie niektórych dokumentów średniowiecznych, wykorzystując do tego nowoczesne metody, również laboratoryjne.

Ciekawym jest, że właśnie nikt z lechistowskich badaczy nie pokusił się o wydanie krytyczne Prokosza. Wtedy, przy badaniu tekstu, wyszło by na jaw, że cała idea Wielkiej Lechii oparta jest na fałszerstwie.

Nie tylko w Polsce fałszowano i wymyślano ślady starożytności danego państwa. W Czechach na początku XIX w. zasłynęli Wacław Hanka i Josef Linda, którzy rzekomo odkryli dwa rękopisy – zielonogórski i królowodworski, mające niebagatelne znaczenie dla najstarszych dziejów Czech. Piszę, rzekomo, bo niedługo później okazało się, że oba rękopisy zostały przez nich sfabrykowane.

Argument o pisaniu historii pod zaborców jest tak nierzeczywistym, że moje zwoje mózgowe się buntują. Czyżby zapomniano, że to właśnie za czasów zaborów polska historia dorobiła się nieporównywalnie do czasów obecnych wybitnych jednostek badaczy, którzy podłożyli mocne grunty pod współczesny stan historii jako nauki w Polsce, by wymienić kilka nazwisk: Stanisław Kutrzeba (historyk prawa), Marian Sokołowski (historyk sztuki), Stanisław Smolka (historyk), Stanisław Krzyżanowski (historyk) i wielu, wielu innych. Oni właśnie pisali o Polsce i narodzie jako tym niezwyciężonym. Zastanawiali się nad przyczynami jego upadku, by po odrodzeniu już do tego nie dopuścić (słynne szkoły historyczne – krakowska i warszawska).

Nazywanie Lelewela „pseudonaukowcem”, który „był opłacany przez Niemców i Austriaków” jest aktem skandalicznym, pokazującym jakim dyletantem i ignorantem jest J. Bieszk. Joachim Lelewel był przede wszystkim polskim patriotą, walczył w powstaniu listopadowym, a po porażce tego zrywu założył Komitet Narodowy Polski. Położył też wiele zasług pod budowę warsztatu nowoczesnej nauki, którą dzisiaj możemy operować. Odsyłam Pana J. Bieszka do książki Henryka Słoczyńskiego Światło w dziejarskiej ciemnicy: koncepcja dziejów i interpretacja przeszłości Polski Joachima Lelewela (Kraków 2010).

Jeżeli J. Bieszek twierdzi, że Lelewel współpracował z zaborcami, to powinien przedstawić dokumenty poświadczające taką tezę (najlepiej z sygnaturami i miejscem przechowywania). Zresztą, doszukiwanie się przez zwolenników teorii Wielkiej Lechii, m.in Janusza Bieszka czy Piotra Makucha, jak i przez samych tych autorów, wszędobylskiej teorii spiskowej, nad którą czuwać ma sekta watykańska oraz niezliczone siły zewnętrzne, w postaci Niemców i wewnętrzne, w postaci historyków-naukowców, i używanie sformułowań obrażających środowiska naukowe i patriotyczne w Polsce, kwalifikuje się do leczenia psychiatrycznego, niż jako argument merytoryczny w uprawianiu poważnej nauki. Zwolennicy zaś otaczają takich autorów niemalże bezkrytycznym kultem jednostki, co, paradoksalnie, tworzy obraz "sekty" lechickiej, walczącej z wyimaginowanymi przez nich, a nie istniejącym sektami polskiej nauki, sił germańskich i papiestwa.

8.48-9.18 Drugim dowodem to jest Kronika norymberska, nie mogłem jej zdobyć, niech Pan sobie wyobrazi, że dotarłem do niej, do publikacji University of Winsconsi, które opublikowało to po angielsku, przetłumaczono wiernie kronikę norymberską. I okazało się, że w  9 r. n.e., 12 r. n.e. Lechowie walczyli w swojej Bawarii Lechickiej, pod miastem Lecha – to jest obecnie Augsburg – z legionami rzymskimi [...]

J. Bieszk wskazuje w tym fragmencie, że nie mógł nigdzie zdobyć Kroniki norymberskiej. Trzeba było kwerendy za oceanem, aby odnaleźć tłumaczenie na język angielski. Widocznie autor książki, nie wie, że w Polsce w bibliotekach naukowych znajduje się kilka (kilkanaście-kilkadziesiąt?) oryginalnych egzemplarzy Liber Chronicarum. Znajdują się one w zbiorach zastrzeżonych dla zwykłych czytelników (z oczywistych powodów, bynajmniej nie po to by je ukrywać, ale dla celów bezpieczeństwa), są to tzw. zbiory specjalne. Aby do nich dotrzeć i móc skorzystać trzeba być pracownikiem naukowym, posiadać tytuł naukowy, albo posiadać list polecający od pracownika naukowego, zawierający informację, w jakim celu chcemy skorzystać z danego zasobu. Pan Bieszk tego nie wie, lub po prostu nikt takiej opinii mu nie wystawił. Co do dalszej części, widać że J. Bieszk uprawia naukę tak samo jak w XVIII w.: wszystko co znajdzie, uważa za równoważne, nawet jeśli powstało XV w. i opisuje coś, co działo się 1500 lat wcześniej. Paradygmat ten, i odwoływanie się do m.in. dzieł Adama Naruszewicza i innych oświeceniowych historyków polskich, których również interesowała kwestia pochodzenia Polaków, niestety jest anachronicznym, a w badaniach tych kwestii, ahistorycznym. Metody naukowe, interpretacja i krytyka źródeł nie przystaje już do nowoczesnej nauki historycznej, a same te dzieła są tylko i wyłącznie śladem mentalności ludzi tamtego okresu i należą, jako zabytek historiograficzny, do specyficznego działu zajmującego się historią myśli, idei i badań. Nie są natomiast to pozycje, z których w sposób autorytatywny można czerpać wiedzę o dawnych dziejach naszego państwa i narodu.

11.38-12.04 Dlatego mnie proszę Pana atakowali, wyśmiewali, obrażali. Ale wie Pan? Aż się dziwie, robią to prawdopodobnie naukowcy, którzy [są] wściekli, że coś takiego ja ujawniłem, w ten sposób reagują, każdy prostak, prostaczek potrafi obrażać, wyklinać i wymyślać […] świadczy to o niemocy intelektualnej i nie wiedzy po prostu. [...]

Wcale się nie dziwie, że ktoś Pana atakuje, wyśmiewa, a nawet obraża. Z tym ostatnim się nie zgadzam, ponieważ szanuję Pana jak człowieka. Wolni naukowcy, jeżeli tylko stosują się do krytycznych metod badawczych, tj. naukowych, dzięki czemu wyniki ich badań są wymierne, funkcjonują w środowisku naukowym na równych zasadach, co naukowcy zrzeszeni w uniwersytetach i instytutach naukowych. Niejednokrotnie to właśnie oni, w zaciszu swych domostw tworzą przedmioty, które później zmieniają oblicze naszego życia. Ale stosują się do prawideł naukowości i ich metod krytycznych. Fizyk i matematyk do prawideł tych nauk i ich zapisu naukowego, historyk-amator zaś do metod naukowych tej dziedziny wiedzy, badając choćby dzieje swojej małej ojczyzny (tzw. historii lokalnej). Nie zarzucam tutaj, że ich prace są przemilczane w środowisku. Niestety, jeżeli są one pozbawione zasad krytyki i naukowości, to są odrzucane przez środowisko, jako nie przynoszące zwiększenia stanu wiedzy w danej dziedzinie. Przytoczony argument o pomijaniu, niszczeniu i przemilczaniu faktów i artefaktów, odsłanianych przez stare pisma czy wydobywanych podczas prac archeologicznych jest równie chybiony, co poprzednie. Przy wykorzystaniu metod naukowych pisma okazują się podróbkami, natomiast artefakty są błędnie datowane poprzez przemieszanie warstw archeologicznych, błędu badania radioaktywnym izotopem węgla C14, co przynosi, rzecz jasna, odrzucenie takiego materiału jako niereprezentatywnego, który nie wnosi powiększenia stanu wiedzy. Jeżeli pisma i artefakty są badane w sposób nienaukowy, automatycznie są odrzucane przez środowisko naukowe. Ich efekty są niewymierne i niewspółmierne z innymi badaniami, co prowadzi to chaosu w nauce, niż dla jej korzyści.

Pan Janusz Bieszk nie stosuje żadnych metod badawczych, dopasowuje źródła i argumenty, do swojej wizji historii. Jest to postawa sprzeczna z etyką historyka na poziomie nawet hobbysty. Z doświadczenia wiem, że środowisko naukowe na pewno nie szkaluje Pana Bieszka, ponieważ tacy ignoranci i mitomanii są po prostu przemilczani z prostego powodu: argumenty takich osób jak J. Bieszk nie podlegają naukowemu postępowaniu. My na blogu robimy wyjątek, ale szczerze wątpię, żeby ktoś w czasopiśmie naukowym (Ba! Nawet popularno-naukowym), napisałby recenzję książki Pana Bieszka, bo byłaby ona miażdżąca.

12.22-12.51 Takim ewidentnym dowodem, są Roczniki Książąt Bawarskich Awentinusa, […] poprosiłem tłumacza języka łacińskiego, żeby mi to wszystko przetłumaczył. Zresztą pięknie to zrobił […]. I szczęki Panom opadły! Proszę Pana, od zaborów nas oszukiwano! […]

Dalej już nie cytujemy. Roczniki Książąt Bawarskich to przecież XV wiek, więc do badań czasów wczesnego średniowiecza mają się nijak, bo są bardzo oddalone od wydarzeń, które przytacza J. Bieszk. Szuka się zawsze źródła najbliższego czasowo. Już o tym pisałem wyżej. Po raz kolejny pojawia się argument o oszukiwaniu nas przez zaborców. Komu te szczęki opadły? To co mówi Pan Bieszk jest irracjonalne i nie poparte żadnymi dowodami. A tak poza tym, badacz początków Polski, za jakiego się ten ów Pan ma, i nie zna języka łacińskiego? Poza tym fragmenty rocznika Awentinusa zostały na język polski przetłumaczone, o czym Pan Bieszk nie wie. Zawodowi naukowcy pracują na źródłach oryginalnych, wiedząc, że każde tłumaczenie, choćby najlepsze, jest ingerencją w treść.

27.15–27.38 Jest tyle dowodów i mówi się, że nie ma. Są! Trzeba szukać! Dlatego ja zachęcam […] To niemożliwe, żeby tak było dalej i zachęcam do dalszych badań właśnie młodych […] historyków,  młodych doktorantów, co oni robią? Przecież to oni powinni to badać! To są nasze korzenie!

Na pytanie, co robią doktoranci odpowiadam: piszą prace naukowe, a nie zajmują się irracjonalnym przekłamywaniem historii. Człowiek wykształcony, poprzez nabytą wiedzę umie wyjść poza utarte schematy. Ale musi ku temu wykorzystać metody wymierne, by końcowy efekt jego rozumowania nie został zdyskredytowany. Podejmowanie przez współczesnych młodych naukowców problemy badawcze, które jeszcze 20-30 lat temu nie realizowano, bardzo dobrze pokazuje tą kwestię. Wystarczy spojrzeć na listy grantów przyznawanych przez Narodowe Centrum Nauki, jakie problemy nurtują współczesnych badaczy. Są to badania zajmujące się człowiekiem, jego mentalnością, szukania nowych metod krytycznych i badawczych, by wyniki tych dociekań były wymierne. Można wyjść poza schemat, a nawet trzeba, pamiętając o zasadach naukowości. Bez tego prowadzone badania będą bardzo słabe i niewiele wnoszące nowego do stanu wiedzy danej dziedziny

Historia współczesna, jak ją określił w XIX wieku Leopold von Ranke, próbuje jedynie pokazać, jak to właściwie było. Nie chodzi o dojście do prawdy absolutnej, bo jest to dla człowieka niemożliwym zadaniem, tylko wykazanie, poprzez zastosowane metody naukowe, wyniki możliwie prawdzie najbliższe.

J. Bieszk nie rozumie i nie chce tego zrozumieć. Woli tworzyć mity i uważać swoje wymysły za prawdę objawioną. Powtarzam raz jeszcze: bez aparatu krytycznego, bez badania mentalności dziejopisarzy na przestrzeni wieków: ich wiedzy, horyzontów intelektualnych, nie powiemy nic, co byłoby pewnikiem w kwestii dziejów Polski.

28.08–28.42 Ja opisałem […] część słowiańską […], teraz chcę napisać chrześcijańską królów Lechii, bo moim zdaniem […] Lechia trwała nadal i to jest w kronikach do XIV wieku, do śmierci Kazimierza wielkiego 1370 r., kiedy zmarł. Do tego czasu trwała wielka dynastia lechitów […].

O jakich kronikach J. Bieszk mówi? To są insynuacje, farmazony i bajeczki pokroju powieści Króla Maciusia I. Średniowieczna, dziejopisarska wizja pochodzenia Polaków jest różna, w zależności, po jaką polską średniowieczną kronikę sięgniemy. Wizja słowiańszczyzny w kronice Anonima zwanego Gallem nie jest zbytnio rozbudowana. O przodkach Mieszka, pierwszego historycznego władcy Polski wiemy niewiele. Pierwsze imiona przekazuje przecież późna, XII-wieczna, kronika Anonima, a wiarygodność tych informacji jest przez badaczy kwestionowana z racji, że dziejopisarz jasno rozgraniczył niepewne opowieści od prostej narracji o dziejach. Ponieważ w niepiśmiennym społeczeństwie, jakim niewątpliwie były plemiona zamieszkujące ziemie polskie, imiona poprzednich władców mogły być przekazywane ustnie, stąd uznać można, że ciąg imion (Siemowita, Lestka i Siemiomysła, został zachowany, ale nie jest on odpowiednikiem trzech kolejnych pokoleń, co raczej trzech następujących po sobie panujących, w latach wielkiej budowy grodów w Wielkopolsce. Lechici, którzy po raz pierwszy pojawiają się w dziejach bajecznych Mistrza Wincentego Kadłubka nie mają swojego protoplasty – chyba że, był nim Lestko, młodzieniec, który z nikąd pojawia się na kartach tego dzieła i bierze udział w wyścigu o koronę. W XIV-wiecznej kronice Dzierzwy, pojawia się owczesna genealogiczna linia ciągnąca się od Jafeta, ojca europejskich narodów i łączy ona Troję z Wandalami Mistrza Wincentego. Pierwszy raz w polskich kronikach Lech pojawia się dopiero w szeroki słowiańskim prologu Kroniki Wielkopolskiej, która zresztą czerpała z kroniki Mistrza Wincentego. Etnonim Lechitów zawarty w kronice Kadłubka wywodzi się prawdopodobnie z Lechów, Ljachów, tj. plemienia Lędzian, zamieszkałe pogranicze rusko-węgierskie nad rzeką San. Stad zarówno w najstarszym ruskim latopisie, tzw. Powieści minionych lat oraz w dziejopisarstwie węgierskim, zwłaszcza w kronice polsko-węgierskiej, powstałej w latach 20. XIII wieku, pojawia się określenia Lachy i Lengyel (w kronice polsko-węgierskiej langel), pochodzą właśnie od tegoż plemienia, a nazwa została przeniesiona na cały obszar państwa polskiego i całej jego ludności. Lechia istniała tylko i wyłącznie jako próba odgadnięcia pochodzenia polaków, nie jako wielkie, mityczne, imperium. I wszelkie udowadnianie na podstawie niejednokrotnie czysto propagandowych sformułowań znajdujących się w dziejach bajecznych średniowiecznych kronik, że państwo lechickie istniało, mało, przetrwało do czasów śmierci Kazimierza Wielkiego, jest niedorzecznością, błędem myślowym u samego jego początku. Pan Bieszk nie zdaje sobie również sprawy, że Piastowie nie wygaśli na Kazimierzu Wielki, a ród piastowski w mniejszych dzielnicach, które nie zostały przyłączone do państwa kazimierzowego trzymali się dzielnie do wieku XVII. Ostatni Piast, Jerzy IV Wilhelm, książę legnicko-brzeski, zmarł w roku 1675.

Zresztą nie zdziwiłbym się, gdyby J. Bieszk po napisaniu kolejnej części swoich wymysłów, stwierdził, widząc wynik finansowy swojej następnej książki, że Lechia trwała nadal w nowożytnych czasach.

30.55–31.02 Zapraszam teraz naukowców, młodych, historyków, studentów, żeby zaczęli badać i szukać, bo przecież oni lepiej znają komputer ode mnie! (śmiech) [...]

Teraz właśnie wyszedł cały warsztat pracy J. Bieszka, czyli historia „ConTRLolowana” – CTRL + C, CTRL + V. Co studenci mają szukać w komputerze!? Kwerendę naukową przeprowadza się, nie w internecie (bo chyba to miał na myśli autor), ale w bibliotece i archiwum. Studentów historii uczy się, między innymi, że powinno się korzystać z Bibliografii historii Polski, gdzie zestawia się corocznie wydane publikacje, artykuły naukowe i recenzje naukowe tychże. Jeżeli potrzeba tematu badawczego tego wymaga, to korzysta się ze zbiorów specjalnych w poszczególnych pracowniach – rękopisów, starych druków, etc. Bądź udaje się do archiwum, gdzie w kartotekach odnajduje się interesujące nas jednostki archiwalne, które według sygnatur zamawiamy do czytelni. Oczywiście – dobie komputeryzacji i digitalizacji, wiele rzeczy można znaleźć „na komputerze”, np. w bibliotekach cyfrowych, jednak nie wszystko się tam znajdzie, lub na dany temat nic nie ma, co jest oczywiste i obowiązkiem historyka jest kwerenda biblioteczna i archiwalna.

35.31–36.41 Moim zdaniem nie ma, nie było Piasta, nie było dynastii piastowskiej, nie ma państwa piastowskiego. […] Kronika Prokosza to wszystko omawia, ale to specjalnie odrzucono […] Słowo Piast w ogóle nie ma takiego imienia. Piast pochodzi od słowa piastun, to był majordom na dworze królewskim i jego tak potoczne nazywali – jako skrót […]. Niemcy sprytne odcięli nam całą starożytną historię Polski, słowem właśnie Piast.

Wracamy do punktu wyjścia. Powtarzam: Kronika Prokosza jest fałszerstwem XVIII-wiecznym. Przecież wiadomo, że Piasta, jak reszty mitycznych królów nie było. Czy J. Bieszk w ogóle czytał Galla Anonima? A prace naukowe Profesora Banaszkiewicza? Niemcy nie mieli co odcinać, bo starożytnej Polski nie było. O początkach naszego państwa pisano w polskiej literaturze naukowej wiele. I to wybitni naukowcy pokroju Gerarda Labudy i Henryka Łowmiańskiego, których warsztat i rzetelność na pewno nie pozwalałby na ukrycie ważnych wzmianek źródłowych, których zresztą dla początkowego okresu naszej państwowości nie jest zbyt dużo. Tym bardziej nie pozwolili sobie na budowanie swoich karier i autorytetu naukowego na źródłach, co, do których są jakiekolwiek podejrzenia o ich prawdziwości, a tym bardziej do ewidentnych fałszerstw. Z ich dorobkiem można się zapoznać, jako że są to klasycy polskiej mediewistyki, ich prace są wznawiane, obecne na rynku wydawniczym i dostępne dla każdego. Są to „Studia nad początkami państwa polskiego”, t. 1-3, G. Labudy, oraz „Początki Polski”, t. 1-6, H. Łowmiańskiego.

I to koniec tej żałosnej dyskusji. Warto zwrócić uwagę, iż osoba przeprowadzająca wywiad z J. Bieszkiem nie ma pojęcia, o czym mówi.

Wypada podsumować całość przedstawionych metod pracy Janusza Bieszka. Autor ów, jest zwykłym hochsztaplerem. Miesza wymysły z całą masą źródeł, których tak naprawdę nie poddaje żadnej krytyce. Uparł się, że chce być lepszy od naukowców, zamiast to właśnie od nich brać garściami i przy metodach naukowych badać źródła. W przeciwieństwie do autora, uznaję tylko i wyłącznie wagę argumentów merytorycznych. Wszystkie przytoczone przeze mnie informacje sprawdzić można w odpowiednich opracowaniach naukowych. Niestety ogólny obraz samej wypowiedzi Pana Bieszka, przytoczonych przez niego argumentów i metod, stwierdzam, że jest on kompromitujący dla autora, a wszelka krytyka, która zostanie podjęta będzie dla niego i jego pracy miażdżąca. Odbija się to również rykoszetem w kierunku poważanego niegdyś wydawnictwa BELLONA, które wydaniem tej pozycji, jak i zapowiedzeniem kolejnej, „Chrześcijańscy królowie Lechii. Średniowiecze” kompromituje swój wizerunek, a wszelkie dotychczasowe dokonania tej oficyny zostaną zapomniane. Zdaję sobie sprawę, by poznać całość myśli autora i jego argumentację, trzeba zapoznać się z jego pracami, gdzie znajdę pełną wykładnię, ale kupno tych prac nie jest wspomaganiem rzetelnego i dobrego twórcy, a jedynie legitymizowaniem hochsztaplerstwa Janusza Bieszka w oczach wydawców, jak i zwolenników jego teorii, których ciągle przybywa.

Na koniec oddajmy głos Profesorowi Matuszewskiemu: "Uprawianie Nauki przed duże N wymaga pasji, talentu, ogromnego wysiłku i bezwzględnego poświęcenia się uprawianej dyscyplinie. Wymaga także świadomej rezygnacji z poszukiwania znaczącego materialnego dobrobytu. Dorobić się można li tylko na uprawianiu pseudonauki. Prawdziwej nauki na biurokratyczne punkty przeliczyć się nie da, znakomicie natomiast takiej procedurze poddaje się badawcza tandeta: pseudonauka i pseudonaukowcy". Takie są właśnie metody Janusza Bieszka. Tandetne, ale chwytliwe.

Doctore

Współpraca: Acolitus

PS Polemika ta nie wyczerpuje tematu, a wszelkie uproszczenia zostały przedstawione, by tekst był przystępniejszy w odbiorze. Dla zainteresowanych polecamy dwie znakomite książki, doskonałych polskich historyków, prof. Krzysztofa Zamorskiego, Dziwna rzeczywistość. Wprowadzenie do ontologii historii, Kraków 2008 oraz prof. Jerzego Topolskiego Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Poznań 2008, na temat, czym jest historia jako nauka.